Boza neyden yapılır?

Boza içinde ne var sorusunun cevabı ülkeden ülkeye değişebilmektedir. Türkiye’de hammadde olarak genellikle darı kullanılır. Diğer ülkelerde ise, o ülkenin en çok üretilen tahıl ürünü neyse; mısır, arpa, çavdar, yulaf, buğday, kara buğday, arnavutdarısı, gernik gibi tahıllar kullanılabilir. Bazı bölgelerde pirinç, ekmek, kenevir, karamuk gibi ürünlerinde mayalandırılarak boza üretildiği bilinmektedir.

Boza nedir, nasıl yapılır?

Darı irmiği, su ve şeker kullanılarak üretilen fermente bir içecektir. Çok eski bir Türk içeceği olan boza, günümüzde eski Osmanlı İmparatorluğu sınırları içerisinde kalan ülkelerde ve Orta Asya’nın bazı bölgelerinde halen tüketilir. Genelde kış aylarında tüketilir. Resmi bir tarih olmamakla birlikte, kültürel olarak bozanın mevsimi Eylül ortasında başlar, Mayıs ortasında biter. Mısır ve Kuzey Afrika sahilleriyle Akdenizli gemiciler aracılığıyla batıya, Asya’ya, Kafkasya’ya yaylmıştır. Evliya Çelebi’ye göre 17. yüzyılda İstanbul’da 300’ün üzerinde bozacı dükkanı bulunuyor, bu dükkanlarda 1100’ün üzerinde bozacı çalışıyordu. 19 yüzyıla doğru bozacıların ortadan kalktığı biliniyor. Eskiden akşamları yeni hazırlanmış sıcak bozalar, bozacılar tarafından sokaklarda bağırarak satılırdı. Ancak son 10-15 yıllık dönemde, tüketim alışkanlıklarına paralel olarak ambalajlı ürünler piyasaya sürülmüştür. Bu ürünler buzdolabında 2 – 3 hafta bozulmadan saklanabilmekte, birçok büyük süpermarkette bulunabilmektedir.

Boza aşağıdaki besinlerin iyi bir kaynağı:

• Zengin karbonhidrat kaynağı
• Proteinler,
• A ve E vitamini,
• B1 ve B2 vitaminleri,
• Fosfor,
• Çinko,
• Demir,
• Niyasin

En kolay boza tarifi

Malzemeler

Bozanın yapılışı

Bulguru ve pirinci suya iyice yıkayın, derin bir tencereye alın. Suyuyla birlikte orta ateşte, iyice yumuşayana kadar pişirin. Püre haline gelen karışımın suyunu süzün ve ince delikli süzgeçten geçirin. Geçmeyen posayı kullanmayacaksınız. Süzgeçten geçen lapayı soğumaya bırakın. Tamamen soğumasını bekleyin. Bozanın mayası için ılık süt, yaş maya ve toz şekeri ayrı bir yerde karıştırın. Soğuyan lapayı büyük boy tencereye alın. Mayasını da ekleyip karıştırdıktan sonra kapağı kapalı bir tencerede, güneş almayan bir yerde 1 gün bekletin. Bozanın kapağını birkaç saatte bir açıp havalandırın. Mayalanan bozaya toz şekeri ve suyu azar azar ekleyerek istediğiniz kıvama getirin.

Biraz daha kıvamlanması ve bozulmaması için buzolabına alın. Püf noktaları Bozayı bekletirken güneş ve ışık almayan, serin bir ortama koyun! Kalorifer yanında olması, güneş alması, ısıya maruz kalması bozanın fazla ekşimesine yol açacaktır. Bozayı servis ederken tarçın ve leblebi ekleyebilirsiniz.